Józef Otto Grčar

Józef Otto Grčar

Urodzony w Tarnowie w 1902 r. Jego ojciec, też Józef, weterynarz przy wojsku, był Słoweńcem. Matka Elżbieta urodziła się w Petersburgu. W trakcie wojny Józef uczęszczał do ck II Gimnazjum, klasę niżej niż Karol Kawęcki, przywódca Sekcji Studenckiej POW w 1918 r. Ten umieścił jego nazwisko na liście swoich podwładnych, sporządzonej w 1931 r. Po odzyskaniu niepodległości Grčar walczył w obronie polskich granic. Maturę zdał w 1921 r. Rok wcześniej podjął trudną rodzinną decyzję. Postanowił zostać w Tarnowie, choć rodzice i rodzeństwo wyjechali na stałe do Jugosławii. Czy to dowód na to, że czuł się Polakiem? Dalsze jego losy potwierdziły głęboki patriotyzm.

Został zawodowym wojskowym. W 1936 r. był awansowany na kapitana. Walczył we wrześniu 1939 r. Poważnie ranny trafił do Lwowa, a z tamtejszego szpitala do radzieckiej niewoli. Uciekł z transportu na Wschód w przebraniu dostarczonym przez kolejarzy. Przedostał się do Tarnowa, gdzie rozpoczęła się jego działalność konspiracyjna. W X 1940 r. stanął na czele Obwodu ZWZ/AK Tarnów, który razem z Brzeskiem i Dąbrową Tarnowską wchodził w skład Inspektoratu Tarnów AK, podległemu krakowskiemu Okręgowi. Na jego rozkaz przyjął niemieckie obywatelstwo. Zapewne było to jednym z powodów, że pełnił swoją funkcję aż do II 1943 r., najdłużej ze wszystkich tarnowskich komendantów. Z miejsca pracy, zakładu napełniania butli tlenowych „Perun”, uczynił swój główny punkt kontaktowy. W 1942 r. był awansowany do stopnia majora. Nie uniknął aresztowania, zdradzony przez konfidenta. Wpadł w ręce gestapo 8 II 1943 r. Dwa miesiące przebywał w więzieniu, okrutnie torturowany, zanim wywieziono go do KL Auschwitz. Pozostał nieugięty. Zginął w ostatni dzień maja 1943 r., a ciało zostało spalone w krematorium.

Ożenił się w Tarnowie, w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia 1932 r. Jego wybranką była Irena Bronikowska, pochodząca z Róży w parafii Zasów. Dwa lata później urodziła się im córka Maria, dr psychologii i opozycjonistka antykomunistyczna w szeregach KPN. Na Starym Cmentarzu w Tarnowie znajduje się grobowiec Bronikowskich, w którym pochowana jest Irena, zmarła w 1975 r.

Galeria Postaci

PIERWSZE NIEPODLEGŁE

Postacie związane z tarnowskim zrywem niepodległościowym w roku 1918

Korzystamy z cookies i local storage.

Bez zmiany ustawień pliki są zapisywane na urządzeniu.