Aureliusz Serda-Teodorski

Generał dywizji Wojska Polskiego

Aureliusz Serda-Teodorski

Aureliusz Serda-Teodorski (1860–1942) urodził się 25 kwietnia 1860 roku w Tarnowie, tutaj też zdobył średnie wykształcenie. Później studiował prawo w Wiedniu, ale ze względów materialnych przeniósł się na Uniwersytet w Krakowie. Musiał jednak przerwać studia i w roku 1881 zdecydował się wstąpić do wojska.

Po odbyciu rocznej służby wojskowej w 1 pułku ułanów w Krakowie pozostał w armii austro-węgierskiej w stopniu wachmistrza. W 1883 roku awansował do stopnia podporucznika, w roku następnym awansowany został na porucznika. W 1895 roku został słuchaczem Szkoły Wojskowej w Przemyślu. Po ukończeniu nauki mianowany został rotmistrzem i trafił do 3 pułku ułanów, gdzie objął dowództwo szwadronu.

W 1905 roku zdał egzamin na oficera sztabowego i został wykładowcą Szkoły Wojskowej w Wiedniu. Cztery lata później, już w stopniu majora, trafił do 1 pułku dragonów w Wiedniu jako dowódca jednego ze szwadronów. W 1912 roku został podpułkownikiem, a w roku 1914, już po rozpoczęciu wojny, mianowano go pułkownikiem i powierzono dowództwo 12 pułku dragonów.

Pułk, w składzie 9 dywizji kawalerii, walczył na froncie rosyjskim, na terenie Królestwa Polskiego, Galicji i Wołynia. W roku 1916 w uznaniu zasług bojowych otrzymał szlachectwo i przydomek Teodorski, który stał się drugim członem nazwiska. W maju roku 1917 pułkownikowi Serdzie-Teodorskiemu powierzono dowództwo przeszkolenia uzupełnień jazdy, w lutym 1918 roku został inspektorem wyszkolenia 7 armii i komendantem obozu w Hunszt na Węgrzech, gdzie osadzeni byli polscy legioniści. Za przychylność okazywaną legionistom przeniesony został na niższe stanowisko do jednostki na terenie Czech. Wojnę zakończył jako dowódca 12 dywizji strzelców konnych na froncie włoskim. Po załamaniu się frontu nie poddał swych oddziałów Włochom, lecz wyrwał się z okrążenia i przeprowadził dowodzone przez siebie oddziały do Austrii.

Od stycznia 1919 roku służył w Wojsku Polskim. Brał udział w walkach o Lwów jako dowódca rezerw Armii Wschód. Pełnił obowiązki dowódcy Grupy Operacyjnej gen. Zygmunta Zielińskiego. 27 stycznia 1919 roku objął dowództwo Grupy Operacyjnej „Gródek Jagielloński”, która broniła linii kolejowej Przemyśl – Lwów. W czasie walk został ranny i trafił na leczenie do szpitala w Krakowie. 1 czerwca 1919 awansowany został na stopień generała brygady, następnie wysłany został do Francji, gdzie był zastępcą dowódcy 3 Dywizji Strzelców Polskich w armii generała Hallera. Z 2 dywizją walczył na froncie wołyńskim, a po rozwiązaniu jednostki rozpoczął pracę w Inspektoracie Frontów.
Od maja roku 1920 był szefem Misji Wojskowej przy rządzie Ukrainy i generałem do zleceń specjalnych Naczelnego Wodza. Do marca 1921 roku był zastępcą Generalnego Inspektora Jazdy, a przez kolejne trzy miesiące zastępcą dowódcy Okręgu Generalnego Poznań i kierownikiem kursów dla wyższych dowódców.

1 kwietnia 1921 roku przeniesiony został w stan spoczynku w stopniu generała dywizji. Pomimo ogłoszenia decyzji o przeniesieniu w stan spoczynku pozostawiony został w służbie czynnej. 22 września roku 1922 został mianowany przez Naczelnika Państwa komendantem Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. 26 października 1923 roku zatwierdzony został w stopniu tytularnego generała dywizji ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 roku.
21 października 1925 prezydent Stanisław Wojciechowski zwolnił go ze stanowiska komendanta Wyższej Szkoły Wojennej, a 31 października tego roku mianował go rzeczywistym generałem dywizji.

Po zwolnieniu z czynnej służby publikował artykuły w czasopismach wojskowych, sporo tekstów poświęcił organizacji i szkoleniu kawalerii. W roku 1936 wyemigrował na stałe do Jugosławii (jego żona była Chorwatką) i zamieszkał w Rijece. Zmarł prawdopodobnie w 1942 roku w Zagrzebiu.

Galeria Postaci

PIERWSZE NIEPODLEGŁE

Postacie związane z tarnowskim zrywem niepodległościowym w roku 1918

Korzystamy z cookies i local storage.

Bez zmiany ustawień pliki są zapisywane na urządzeniu.